Artykuł – Gazeta Przemysłu Drzewnego – 02/2020

Zastosowany w suszarni firmy Ventech system
sterowania SECOTRONIC-PAL umożliwia również
spełnienie międzynarodowych wymogów fitosanitarnych,
a w szczególności przepisów dotyczących drzewnych
materiałów opakowaniowych.

Prawie dwa tiry jednorazowych palet drewnianych o różnych wymiarach mieszczą się
w komorze suszarniczej firmy VENTECH ze Świebodzina (woj. lubuskie), postawionej
w minionym roku w Zakładzie Przetwórstwa
Drewna Henryk Ratajczak w Tuchorzy
k. Wolsztyna (woj. wielkopolskie).- Dzisiaj może bym zdecydował się na
mniejszy model suszarni do palet typu SV-2
– mówi Henryk Ratajczak – ale skoro mam model o wymiarach wewnętrznych: szerokość
7,0 m (załadowcza ok. 6,8 m), głębokość
około 10 m (załadowcza ok. 7,8 m) i wysokości
5,3 m (załadowcza ok. 4,1 m), to staram
się ją wykorzystać nie tylko na własne potrzeby.
Są w naszym regionie producenci
palet, którzy nie mają możliwości przeprowadzenia
zabiegu fitosanitarnego drzewnych
produktów opakowaniowych według
standardu ISPM 15, ani wysuszenia palet do
wilgotności 18 proc. i mniejszej, więc usługowo
korzystają z naszego obiektu.

Szerokie możliwości suszenia

Żeby nie być gołosłownym, właściciel na chwilę otwiera drzwi kontrolne suszarni,
w której pierwszą dobę poddawane są procesowi suszenia jednorazowe palety zewnętrznego producenta, które mają pojechać do Norwegii. Wymogi są specjalne – ich wilgotność względna musi mieścić się w granicach 11-13 proc.– Ze względu na transport w kontenerach
drogą morską, takie wymagania postawiłodbiorca – tłumaczy gospodarz. – To
wymaga suszenia przez trzy doby. Wczoraj, we wtorek pod wieczór zakończyliśmy załadunek,
więc do późnego wieczora w piątek, palety pozostaną w komorze. Natomiast
jednorazowe palety, które mają cieńsze deski, trzymam w suszarni zwykle 1,5 do 2
dób, do osiągnięcia wilgotności 18 proc. Według innego programu przebiega realizacja
procesu fitosanitarnego. Zastosowany w tej
suszarni system sterowania SECOTRONICPAL
umożliwia również spełnienie międzynarodowych
wymogów fitosanitarnych,
a w szczególności przepisów dotyczących drzewnych materiałów opakowaniowych
w handlu międzynarodowym według StanStandardu
ISPM 15 (IPPC). Oczywiście, system
sterowania jest automatyczny.Gdy jesteśmy w sąsiednim pomieszczeniu,
gdzie ulokowano szafę sterowniczą,
rzemieślnik mówi, że na automatyczny
system sterowania składa się szafa sterownicza, DATA-Procesor typu KDM,
czujniki wilgotności powietrza i temperatury,
czujnik temperatury w rdzeniu
deski, sondy do drewna z kablami połączeniowymi
i puszką oraz wspomniany
sterownik Secotronic-PAL, w pełni automatyczny,
umieszczony w szafie sterowniczej.
W pamięci komputera zawarte są
programy suszenia dla różnych gatunków
i grubości drewna i palet, opracowane na
bazie doświadczeń różnych klientów, ale
suszenie drewna lub palet może przebiegać
zarówno według programu standardowego,
proponowanego przez sterownik,
jak też według programu ustalonego
indywidualnie przez użytkownika.

Nieufność na początku

Stoimy przed szafą sterowniczą, która nie
wymaga nadzoru, ale właściciel wspomina,
ile to razy każdego dnia na początku
eksploatacji suszarni wchodził do tego pomieszczenia, żeby upewnić się, żewszystko jest dobrze nastawione i proces
suszenia przebiega prawidłowo.– Teraz już mam pełne zaufanie do automatyki
– przyznaje Henryk Ratajczak.
– I właściwie przychodzę tutaj jedynie,
żeby pobrać wydruk z drukarki postawionej
obok szafy sterowniczej, która rejestruje na bieżąco kolejne etapy procesu
suszenia. Ten wydruk przedstawiany jest
odbiorcom jako dowód przeprowadzenia
prawidłowego procesu fitosanitarnego
oraz procesu suszenia. Co pół godziny są
automatycznie spisywane parametry.
Wydruk jest konieczny, bo stanowi załącznik
protokołu procesu suszenia, włącznie
z posiadanym certyfikatem, wydanym
przez Instytut Technologii Drewna. Planuje
jedynie zastosować dodatkowo komputer
monitorujący PC (z dodatkowym interfejsem),
który umożliwi mi archiwizację
danych i wydruk bezpośrednio z komputera.
Wówczas producent oferuje również dostęp przez Internet za pośrednictwem
dowolnego komputera lub smartfona.

Połowa palet jest suszona

– Firmę założyłem w Tuchorzy w 1992 roku – mówi gospodarz. – I od początku
zająłem się wyrobem palet jednorazowych
różnych typów. Najpierw dla krajowych odbiorców, a obecnie mam jednego odbiorcę
z Niemiec, który kupuje opakowania
dla siebie i innych firm. Z pewnym sentymentem
wróciłem wtedy do obiektów bazy
remontowej SKR, w których jako młody
człowiek pracowałem przez wiele lat. Gdy
spółdzielnia kończyła swoją egzystencję,
zakupiłem teren z obiektami, które przystosowałem
do nowej produkcji.Przez lata firma produkowała palety z niesuszonego surowca, jednak coraz częściej właścicielka niemieckiej firmy
pytała o możliwość dostarczania palet
o określonej wilgotności albo z potwierdzonym
zabiegiem fitosanitarnym.- Zanosiło się, że 80 proc. produkowanych
palet będziemy poddawali procesom suszenia, ale w pierwszym roku
eksploatacji, tylko około połowę palet suszymy
– mówi Henryk Ratajczak. – Dlatego, możemy realizować usługi suszenia
drewna i palet, dopóki nasz odbiorca nie
zacznie zamawiać więcej palet wysuszonych.
Początkowo suszyłem też drewno
kominkowe, ale zrezygnowałem, bo proces
suszenia trwa około półtora tygodnia,
podczas gdy palety przebywają w suszarni
2-3 dni, w zależności od oczekiwanej
wilgotności drewna. Standardowo, wystarczy
wilgotność 18 proc.Co do suszenia drewna kominkowego producent suszarni (firma Ventech) zwraca
uwagę, że aby osiągnąć optymalnie
krótki czas suszenia, suszarnia powinna
mieć zainstalowaną opowiednio większą
moc grzewczą i wentylacyjną, należy
korzystać też ze specjalnego programu
do suszenia drewna kominkowego oraz
ważne jest odpowiednie wypełnienie komory.
Tak przystosowane suszarnie również
znajdują się w ofercie firmy.

Tańszy surowiec z… Niemiec

– Dostosowuje się do potrzeb zamawiającego
i oczekiwanej przez niego
ceny palety, ale najbardziej nie lubimy
produkcji z drewna brzozy, ponieważ podczas suszenia deski pękają – mówi rozmówca. – Już lepiej zachowują się
deski paletowe z olchy, która jednak jest
zwykle zwichrowana i mało wydajna.
Ponieważ sami przecieramy surowiec na
traktu firmy Walter, to możemy ocenić
jakość drewna i jego późniejsze zachowanie
w suszarni.Właściciel myśli o zakupie traka
bardziej zmechanizowanego i wydajniejszego, bo i jemu brakuje ludzi do
pracy i z konieczności zatrudnia kilku
pracowników z Ukrainy. Produkcja palet
prowadzona jest na jednej zmianie.
Łącznie ma 15 produkcyjnych pracowników
oraz kierowców samochodu dowożącego drewno z lasu oraz wywożącego
do klientów gotowe wyroby. Te samochody
też świadczą usługi zewnętrzne.– Rocznie przerabiam około 4500 m3 drewna, choć mógłbym więcej, ale jest
ono za drogie, żeby produkcja palet
opłacała się – tłumaczy przedsiębiorca.
– Dlatego, znaczną część surowca zwożę
z …Niemiec, bo jest on na tyle tańszy,
że uwzględniając transport, wychodzi
mi taniej niż z puli zakupu systemowego
w Lasach Państwowych. Od paru lat tą
drogą uzupełniam swoje potrzeby surowcowe,
choć w konsekwencji obniża mi się
historia i moje zakupy z krajowych lasów
maleją z każdym rokiem. Geografia zakupu
w systemie sprzedaży drewna wydawała
mi się korzystna, żeby ograniczyć
koszty przewozu drewna, bo samochody
przewożące drewno nie spalają 6 litrów
paliwa na 100 km, tylko 30, a nawet 50
litrów. Jednak w praktyce drogi przewozowe
nie skróciły się znacząco i nadal
trzeba odbierać surowiec z odległych
nadleśnictw. Preferuję kłody o długości
2,40 m, ale 5-6 metrowe też ściągam, bo
trafiają się do realizacji palety o różnej
wielkości, nawet i długości 3,2 m.

Dlaczego suszarnia z Ventech?

Przed zakupem suszarni przedsiębiorca rozważał oferty różnych firm. Wybrał suszarnie firmy Ventech ze Świebodzina,która zaoferowała suszarnię z programem do suszenia palet, dobre warunki finansowe
i krótki termin realizacji. Znacznie
dłużej trwało uzyskiwanie odpowiednich
pozwoleń budowlanych w lokalnych urzędach.
W końcu można było przystąpić do
wykonania ławy fundamentowej, na której
ekipa montażowa posadowiła konstrukcję
szkieletową ze słupami i profilami aluminiowymi
oraz panelami aluminiowymi,
wypełnionymi niepalną wełną mineralną
o grubości 100 mm, uszczelnionymi silikonem
i pokrytymi z zewnątrz aluminiową
blachą trapezową.– Modułowa konstrukcja suszarń
do drewna SECOVENT pozwala każdorazowo na dostosowanie parametrów
komory do indywidualnych potrzeb każdego
klienta – zapewnia przedstawiciel
producenta. – W pamięci sterownika są
określone programy suszenia, ale można sobie stworzyć swój, uwzględniając rodzaj
drewna i grubość elementów palet,
oczekiwaną wilgotność.Producent z Tuchorzy zdecydował się
na suszarnię jednokomorową typu Secovent-
2, ze stropem pozornym. Grzejniki
i wentylatory są umieszczone w układzie górnym. W tym systemie budowane są
zasadniczo większe komory suszarnicze,
o załadunku powyżej 80 m3, ale na życzenie
Ventech stawia również mniejsze. Zapewniają
bardzo dobrą cyrkulację powietrza
i równomierny klimat suszenia.Jest to obiekt wolnostojący, składający
się z pojedynczej komory, wyposażonej
w bramę podnośno-przesuwną z drzwiamikontrolnymi oraz z mechanizmem
korbowo-dźwigowym.

Zróżnicowana pojemność

System sterowania jest automatyczny, z oprogramowaniem do suszenia palet. Użytkownik potwierdza zapewnienia producenta, że można ułożyć w „kanapkę” 1640 palet o standardowych rozmiarach, w 40 „słupkach” na wysokość ok. 3,9 m. W przypadku palet układanych
metodą „jedna na drugą”, w 48
słupkach ulokowanych jest 1296 sztuk palet o wymiarach 1,2 x 0,8 m. Natomiast
samej tarcicy można jednorazowo
pomieścić od 74 do 83 m3.Odpowiednią cyrkulację powietrza zapewnia pięć wentylatorów aluminiowych,
osiowych, rewersyjnych, o wydajności
każdego około 34 000 m3/h.
Posiadają wirniki aluminiowe o średnicy 800 mm, ze specjalnie wyprofilowanymi
łopatkami. Aluminiowe obudowy
wentylatorów są optymalnie wyprofilowane.
Silniki trójfazowe o mocy 3,3 kW, są wykonane w wersji specjalnej, z izolacją
klasy H, do +1000 C. Są odporne
na działanie agresywnego środowiska
w komorze suszarniczej.Odpowiednią temperaturę zapewniają
grzejniki bimetaliczne stalowoaluminiowe,
odporne na działanie
warunków panujących w komorze suszarniczej
i medium grzewczego. Kolektory
grzejników, instalacja grzejna
i nawilżająca wewnątrz komory wykonane są ze stali nierdzewnej. Zainstalowana
moc grzejna wynosi ok. 400 kW.
Medium grzewcze stanowi gorąca woda
o temperaturze ok. 95˚C na wejściu
i o ciśnieniu ok. 1,5 – 3,0 atn.
Cieplik zapewnia nowy kocioł zautomatyzowany
firmy Uniwex Kotły z Elbląga.
Jego praca może być dostosowana do
rytmu pracy suszarni, z uwzględnieniem
strat ciepła między położonymi obok siebie
obiektami. W kotle spalane są suche
trociny z bieżącej produkcji.

Kilka faz suszenia

Proces suszenia obejmuje fazy: rozgrzewanie,
fazy suszenia (max. do 6),
kondycjonowanie i schładzanie. W pamięci komputera zawarte są programy
do palet oraz różnych gatunków drewna.
Suszenie drewna może przebiegać
zarówno według programu standardowego,
proponowanego przez sterownik,
jak też programu ustalonego indywidualnie
przez użytkownika.– W pierwszej fazie procesu suszenia
palet następuje rozgrzewanie komory do
temperatury 65OC, po czym następuje
otwarcie kominków wentylacyjnych.
Standardowo u mnie realizowane są trzy fazy procesu suszenia, ale przy niskich
wilgotnościach jest tych faz więcej
– tłumaczy gospodarz. – Praca kotła
jest automatycznie dostosowywana do
potrzeb cieplnych suszarni. Takie rozwiązanie
jest bardzo wygodne, ale początkowo
eksploatacja kotła i suszarni
były dla mnie czarną magią. Jednak po
dwóch-trzech dniach zdołałem wszystko
opanować. Najbardziej dokuczliwe były
dla mnie… znaczniejsze spadki napięcia
w sieci energetycznej, powodujące
wyłączenie procesu suszenia. Musiałem
się wspomóc elektronikiem, który dokonał
nastaw, uwzględniających wahania
napięcia w sieci i problem został rozwiązany.
Natomiast sprawności serwisu
producenta suszarni dotąd nie sprawdziłem,
bo… nie było takiej potrzeby! Jednak
potencjalnym nabywcą tej dobrze sprawującej
się suszarni świebodzińskiego
producenta radziłbym skrupulatne
ocenienie ilości produktów do suszenia.
Chciałem mieć suszarnię o pojemności
na dwa auta, ale dzisiaj, po rocznej eksploatacji,
może jednak bym zdecydował
się na mniejszy obiekt. Bo niby dobrze,
że komora jest wysoka, ale na przykład
z załadunkiem mamy problem, ponieważ
w naszej małej firmie nie posiadamy
wózka widłowego do przenoszenia
palet na wyższe wysokości. Dwa wózki
widłowe mają zatem co robić.

Specjalny program do palet

W przypadku małej firmy, dobrym rozwiązaniem
jest tradycyjna suszarnia do
drewna, wyposażona dodatkowo w odpowiedni
program umożliwiający uzyskanie
certyfikatu IPPC, po wykonaniu
fitosanitarnej obróbki termicznej, w której
jednocześnie można również suszyć palety do zadanej wilgotności. Jest bowiem
wyposażona w specjalny program
„Turbo”, który umożliwia w bardzo krótkim
czasie wysuszenie całego wsadu do
odpowiednio niskiej wilgotności, ale
także dodatkowo w termometr do mierzenia
temperatury w rdzeniu drewna.
W opcji dostępny jest automatyczny lub
półautomatyczny system sterowania.Właściciel firmy z Tuchorzy zachwala
automatyczny system sterowania poprzez
komputer sterujący i sterownik
Secotronik-Pal umieszczony w szafie
sterowniczej. Na podstawie pomiarów wilgotności drewna, temperatury i wilgotności
w komorze steruje on przebiegiem
procesu suszenia według wybranego
programu odpowiedniego dla gatunku
suszonego drewna i jego grubości. Elektroniczny
system sterowania procesem
suszenia zapewnia jego właściwy przebieg
oraz uzyskanie wysokiej jakości surowca
w optymalnym czasie.Opisany typ suszarni oferowany jest również w opcji z systemem grzewczym
palnikowym (dla medium grzewczego:
gaz ziemny lub propan-butan).